Ngay từ tờ mờ sáng, dòng người từ khắp các ngả đường đã đổ về trung tâm thành phố, phủ kín hai bờ sông Hương. Ước tính có hàng chục ngàn người dân và du khách đứng ken dày dọc cầu Phú Xuân, công viên trước mặt UB thành phố, Bia Quốc Học, Nghinh Lương Đình… để dõi theo từng đường chèo. Những cụ già tay chống gậy, những em nhỏ được cha mẹ bế ngồi trên vai, những du khách nước ngoài cầm máy ảnh háo hức bắt trọn khoảnh khắc. Tất cả đã hòa vào một “biển người” đông vui, tạo nên bầu không khí hội hè náo nức, khiến dòng Hương Giang như bừng sáng hơn trong ngày lễ trọng đại của dân tộc.

Giải đua ghe lần thứ 36 quy tụ hơn 09 đội đến từ các phường xã trên địa bàn thành phố Huế, với hơn 300 tay đua nam nữ. Các đội tham gia tranh tài ở nhiều nội dung: đua cúng, đua vòng, đua phá – mỗi phần thi đều mang trong mình những nét truyền thống và luật lệ riêng có, được truyền lại từ nhiều đời nay.

Không chỉ là một môn thể thao đòi hỏi sức bền và kỹ thuật, đua ghe còn là lễ hội gắn liền với tâm thức người dân vùng sông nước.Truyền thống hàng năm mỗi độ Tết Độc lập, bà con lại xuống ghe, cùng nhau hòa nhịp tay chèo như cách để tỏ lòng biết ơn tổ tiên, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu và quê hương yên bình, thịnh vượng.

Năm nay, giải đua ghe mang ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra đúng dịp kỷ niệm 80 năm ngày Quốc khánh 2/9. Ban tổ chức đã chuẩn bị chu đáo để biến sự kiện không chỉ là một cuộc tranh tài thể thao, mà còn là ngày hội văn hóa của cộng đồng.

Trong lễ khai mạc, lãnh đạo thành phố Huế đã khẳng định: “Giải đua ghe truyền thống của thành phố Huế là một di sản văn hóa phi vật thể quý giá, kết tinh sức mạnh, tinh thần đoàn kết và bản lĩnh của người dân vùng sông nước. Năm nay, giải đấu càng thêm phần long trọng khi gắn với kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh – dấu mốc lịch sử thiêng liêng của dân tộc.”

Giải Đua ghe truyền thống năm nay thu hút hơn 300 vận động viên của của 9 đơn vị là các phường, xã trên địa bàn thành phố tham gia.

Sau tiếng trống khai mạc những chiếc ghe với sắc cờ rực rỡ đồng loạt rời bến. Tiếng trống hiệu lệnh vang lên, từng đội ghe dồn hết sức lực vào những nhịp chèo, tạo nên khung cảnh vừa hùng tráng vừa đẹp mắt. Những con thuyền rẽ sóng, để lại sau lưng những dải bọt nước tung trắng xóa, trong tiếng hò reo cổ vũ vang dội của hàng vạn khán giả.

Trong phần đua cúng – nội dung mở màn, các đội đã thể hiện sự tôn kính và nghi lễ trang trọng. Những nhịp chèo đều đặn, uyển chuyển vừa mang tính biểu diễn, vừa tạo sự thiêng liêng cho ngày hội. Tiếp đó, đến phần đua vòng và đua phá, không khí trở nên kịch tính, nghẹt thở.

Từng đội ghe lao đi vun vút, các tay chèo gồng mình, mắt hướng thẳng về phía trước. Có lúc, hai ghe kề sát nhau, chỉ cách vài gang tay, khán giả nín thở dõi theo từng động tác. Tiếng hò hét “dô ta, dô hò!” vang rền khắp bờ sông, tạo động lực cho các tay đua căng hết sức, thể hiện tinh thần quyết liệt.

Một tay chèo của đội Phường Thuận An, chia sẻ sau khi kết thúc chặng đua: “Chúng tôi tập luyện suốt nhiều tháng qua, dồn toàn bộ tâm huyết cho giải lần này. Được thi đấu trong dịp trọng đại kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, ai cũng thấy tự hào và quyết tâm hết mình vì màu cờ sắc áo của quê hương.”

Đặc biệt, nội dung đua nữ luôn thu hút sự quan tâm bởi hình ảnh những thiếu nữ Huế trong tà áo cờ truyền thống, vừa duyên dáng vừa mạnh mẽ. Những nhịp chèo dứt khoát, những ánh mắt rực sáng đã chứng minh sức mạnh không hề thua kém các tay đua nam, để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng khán giả.

Giải đua ghe không đơn thuần là một hoạt động thể thao. Nó là sự kết nối giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa dân gian với nhịp sống đương thời. Người dân Huế từ lâu đã xem ngày hội đua ghe là “Tết trên sông Hương”. Đây là dịp để các dòng họ, làng xóm, phường xã tụ hội, cùng nhau góp sức, cùng nhau hô hào, cùng nhau vui mừng khi ghe của mình thắng cuộc.

Bên cạnh tính thiêng liêng, đua ghe còn phản ánh rõ nét bản lĩnh của người dân vùng sông nước: kiên cường, bền bỉ, gắn kết cộng đồng. Dưới nắng vàng tháng Chín, từng giọt mồ hôi rơi xuống mặt sông lấp lánh, hòa vào nhịp điệu của thiên nhiên và nhịp đập của lịch sử.

Trong những năm gần đây, thành phố Huế chú trọng đưa đua ghe trở thành một sản phẩm du lịch văn hóa đặc trưng. Du khách khi đến Huế vào dịp 2/9 không chỉ được hòa mình vào không khí lễ hội, mà còn được trải nghiệm một nét đẹp dân gian đậm đà bản sắc.

Một du khách đến từ Thụy Điển, hào hứng chia sẻ: “Tôi đã từng xem nhiều giải đua thuyền ở các quốc gia khác, nhưng ở Huế thì khác hẳn. Đây không chỉ là thể thao, mà còn là văn hóa, là tâm hồn của cả cộng đồng. Tôi thực sự ấn tượng trước sự nhiệt tình của người dân và vẻ đẹp của dòng sông Hương.”

Một yếu tố không thể thiếu trong thành công của giải đua ghe chính là khán giả. Người dân Huế từ nhiều thế hệ đã giữ thói quen “ăn Tết Độc lập bên bờ sông Hương”. Từ người già đến trẻ nhỏ, ai nấy đều háo hức, xem đây là dịp gặp gỡ, sẻ chia niềm vui chung.

Mệ Hạnh, 72 tuổi, ở phường Thuận Hóa xúc động nói: “Từ nhỏ đến giờ năm nào tôi cũng đi coi đua ghe. Mỗi lần nghe tiếng trống, nhìn ghe lao vun vút trên sông là lại thấy bồi hồi. Năm nay càng ý nghĩa hơn vì tròn 80 năm ngày Bác Hồ đọc Tuyên ngôn độc lập. Được sống trong không khí này thật hạnh phúc.”

Sau những màn tranh tài gay cấn, giải đua ghe lần thứ 36 đã tìm ra những đội vô địch xứng đáng. Những tràng pháo tay, những tiếng hô vang như vỡ òa khi các ghe cán đích, khép lại một ngày hội đầy cảm xúc.

Những tay đua chiến thắng không chỉ mang về vinh quang cho địa phương, mà còn góp phần gìn giữ, lan tỏa một giá trị văn hóa phi vật thể đặc biệt. Phần thưởng dành cho họ không chỉ là huy chương, cúp vô địch, mà còn là niềm tự hào được góp sức vào ngày hội lớn của dân tộc.

Giải đua ghe truyền thống thành phố Huế không chỉ dừng lại ở khía cạnh lễ hội, mà còn mở ra hướng đi bền vững trong phát triển văn hóa và du lịch. Trong bối cảnh đất nước hội nhập, việc bảo tồn, làm mới và quảng bá giá trị này sẽ giúp Huế khẳng định vị thế “thành phố lễ hội”, “thành phố Festival của Việt Nam”.

Nhiều chuyên gia văn hóa nhận định, đua ghe cần được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, từ đó tạo cơ sở pháp lý và nguồn lực để bảo tồn, quảng bá rộng rãi hơn. Song song, thành phố cũng cần tạo điều kiện để thế hệ trẻ tiếp nối truyền thống, tham gia luyện tập, nuôi dưỡng tình yêu với môn thể thao dân gian này.

Giải đua ghe lần thứ 36 của thành phố Huế đã khép lại trong niềm hân hoan, tự hào của hàng vạn người dân và du khách. Trên dòng Hương Giang thơ mộng, những nhịp chèo đã ngân vang như khúc tráng ca bất tận, hòa cùng không khí cả nước chào mừng 80 năm Quốc khánh 2/9.

Không chỉ là một cuộc đua, đó còn là sự khẳng định bản lĩnh, là tinh thần đoàn kết, là cốt cách văn hóa trường tồn của người dân Cố đô. Đua ghe trên sông Hương sẽ mãi là biểu tượng của sức sống, của niềm tin, và của tình yêu đất nước trong lòng mỗi người dân Huế.