Tài khoản
Đã có lúc, nghề làm tranh Làng Sình tưởng chừng mất hẳn. Nhưng những năm gần đây, tranh Làng Sình dần lấy lại được hình ảnh và vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa, xã hội.
Làng Sình thuộc xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế. Nghề làm tranh trong làng xuất hiện cách đây khoảng 400 năm về trước và nổi tiếng xứ Huế và các vùng lân cận. Xét về phương diện dòng tranh dân gian thì tranh làng Sình có thể sánh ngang với tranh Đông Hồ. Tuy nhiên điểm khác biệt và độc đáo là tranh làng Sình được làm ra với mục đích là thờ cúng và được đốt đi sau khi cúng.
Tranh Làng Sình chủ yếu là tranh phục vụ tín ngưỡng và thờ cúng. Tranh nhân vật chủ yếu là tranh tượng bà, vẽ một người phụ nữ xiêm y rực rỡ với hai nữ tì nhỏ hơn đứng hầu hai bên. Tượng bà còn chia thành ba loại: tượng đế, tượng chùa và tượng ngang. Loại tranh này dán trên bàn thờ riêng thờ quanh năm. Ngoài ra, tranh Làng Sình còn gồm các loại khác gọi là con ảnh: ảnh xiêm vẽ hình đàn ông, đàn bà và ảnh “phền” vẽ bé trai, bé gái (phải chăng phền do chữ phồn thực của Ðông Hồ). Các loại nhân vật còn lại là tranh ông Ðiệu, ông Ðốc và Tờ bếp (có lẽ tranh vẽ Táo quân). Các loại tranh này sẽ đốt sau khi cúng xong.
Tranh đồ vật vẽ các thứ áo, tiền và dụng cụ để đốt cho người cõi âm: áo ông, áo bà, áo binh, tiền, cung tên, dụng cụ gia đình… thường là tranh cỡ nhỏ. Tranh súc vật (gia súc, ngoài ra còn có voi, cọp và tranh 12 con giáp) để đốt cho người chết.
Tranh Làng Sình có thể sánh với các dòng tranh dân gian miền Bắc như Ðông Hồ, Hàng Trống… một thời đã lưu hành khắp vùng Thuận Quảng. Bởi thế, sách Ô Châu cận lục ra đời hồi thế kỷ XVI đã nói đến làng Lại Ân như một địa danh trù phú: "Xóm Lại Ân canh gà xào xạc/Giục khách thương mua một bán mười...".
Cùng với hoa giấy Thanh Tiên, từ bao đời nay vào mỗi dịp Tết đến xuân về tranh làng Sình đã góp phần lớn vào việc giữ gìn nét văn hóa tâm linh của người dân xứ Huế
Vào những ngày cuối năm này, người dân làng Sình cũng đang hối hả trong việc làm nên những bức tranh sinh động để kịp phục vụ cho tết cổ truyền của dân tộc. Hiện nay ở làng Sình có khoảng hơn 30 hộ dân còn gắn bó với nghề truyền thống này. Người lớn thì làm tranh cả ngày, còn trẻ em tranh thủ những lúc rãnh rỗi hay được nghĩ học phụ giúp gia đình làm tranh.
Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước, người gắn bó với nghề làm tranh ở làng Sình đã hơn 50 năm cho biết, mỗi độ tết đến thì nhu cầu dùng tranh để thờ cúng của người dân khá nhiều. Theo quan niệm của người dân thì dùng tranh để thờ cúng sẽ gặp rất nhiều may mắn trong cuộc sống. Vì thế mà tranh làng Sình không chỉ cung cấp cho thị trường ở Huế mà có những người từ Đà Nẵng, Quảng Trị, Quảng Nam... cũng tới đặt hàng mua tranh về để sử dụng trong dịp tết.
Về cách làm tranh, nghệ nhân Phước cho hay, một bức tranh được làm ra thì đòi hỏi nhiều kỹ thuật công phu. Tranh được in trên bản mộc gỗ được khắc rất tinh xảo. Giấy dùng để in tranh phải là loại giấy dó hoặc giấy mộc quét điệp. Còn màu sắc được tạo nên từ nhiều chất liệu như sò điệp, các loại lá cây. Quy trình để làm nên bức tranh phải trải qua rất nhiều công đoạn như : cào điệp, giã điệp, hồ điệp, pha giấy, phơi giấy, tạo màu, khắc ván, in tranh, tô màu...Và giai đoạn tô màu cho tranh đòi hỏi công phu và sự nhanh nhạy của người làm tranh làng Sình.
Về thăm làng Sình và ngôi nhà của Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước một sáng cuối năm, những bức tranh cuối cùng được hoàn thành và đưa ra chợ quê. Nét văn hóa và 1 làng nghề cần được bảo tồn và phát triển.
Tin liên quan
Sáng 22/01/2025 (nhằm 23 tháng Chạp âm lịch), Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tổ ...
Nghề làm tượng ông Táo ở Huế là một nghề thủ công truyền thống độc đáo, đặc biệt phát...
Huế những ngày cận kề tết Trung thu rộn ràng sắc màu, hàng trăm đầu lân cùng những ph...
Làng Chuồn, hay còn gọi là làng An Truyền, thuộc xã Phú An, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa...